Fantasy kojarzy się z nadprzyrodzonymi mocami i magicznymi postaciami. Skojarzenie to jest jak najbardziej słuszne. Gatunek ten ma swoich wielbicieli i stanowi jeden z najbardziej popularnych nurtów literackich i filmowych.
Z definicji fantasy
Fantasy jest gatunkiem literackim i filmowym, w którym pojawiają się nadprzyrodzone moce, magiczne przedmioty i bohaterowie o czarodziejskich zdolnościach. Elementy magiczne budują fabułę, mogą również determinować czas i miejsce akcji. Niektórzy kwalifikują tu również science fiction, lecz fantasy rządzi się czystą magią, która w żaden sposób nie opiera się na naukowych podstawach. Niektórzy autorzy twierdzą, że nie istnieje jednorodna definicja fantasy, lecz wyróżniają kilka cech kluczowych dla uznania danego utworu za utrzymany w tym klimacie. Należą do nich:
– wędrówka bohatera ukierunkowana na realizację określonej misji,
– walka dobra ze złem jako motyw podstawowy i wyznaczenie po jej wygraniu nowej epoki w dziejach,
– kategorie dominujące to los, fatum i przeznaczenie, które determinują losy bohaterów,
– motywem przewodnim podróży jest poszukiwanie i przemiana wewnętrzna bohatera,
– głównemu bohaterowi towarzyszą magiczni pomocnicy i cudowne moce.
W głównym nurcie fantasy wyróżnia się kilka podgatunków, o których poniżej.
High fantasy
W tej kategorii mieszczą się utwory, których akcja toczy się w równoległych światach. Najczęściej któryś z nich jest w jakiś sposób zagrożony, a główny bohater podejmuje wysiłki zmierzające do jego ocalenia. Przykładem literackim są „Kroniki Thomasa Covenanta” autorstwa Stephena R. Donaldsona.
Heroic fantasy
Zgodnie z sugestią zawartą w nazwie tej kategorii, heroic fantasy to utwory osnute na wątku tak zwanego superbohatera (herosa). Bohater taki może występować jako pojedyncza postać obdarzona wyjątkowymi mocami, lub w utworze występuje większa ich ilość. Z reguły toczą oni walkę ze złymi mocami, które pragną zawładnąć światem. Przykładem literackim jest postać Conana z Cymerii znanego również jako Conan Barbarzyńca, wykreowana przez Roberta E. Howarda.
Dark fantasy
To w zasadzie każda powieść fantasy, którą cechuje mroczny charakter a nawet elementy horroru. Jako przykład dark fantasy wymieniana jest powieść „Mroczna wieża” Stephena Kinga czy „Saga lodu i ognia” R. R. Martina.
Low fantasy
W tym podgatunku fantasy akcja toczy się w świecie rzeczywistym, lecz ilość magicznych elementów jest bardzo ograniczona, a same wydarzenia wydają nie być prawdopodobne. W przypadku tej literatury zdarza się, że autorzy celowo ograniczają ilość elementów nadprzyrodzonych, by bardziej uprawdopodobnić fabułę. Przykładem takiego zabiegu jest akcja „Zielonej mili” Stephena Kinga.
Urban fantasy
W tym przypadku fabuła osadzona jest w miastach, w dodatku są to miasta nam współczesne. W miejskich aglomeracjach bohaterowie odnajdują wszystkie elementy, które są charakterystyczne dla high fantasy, czyli przede wszystkim występowanie równoległego świata, ale również magiczne przedmioty, herosów czy fantastyczne rasy.
Science fantasy
Science fantasy łączy w sobie element fantasy i science fiction. Akcja realizowana jest w równoległych światach, często w przyszłości. Występuje tu pomieszanie elementów naukowych z baśniowymi. Na przykład na niebie pojawiać się mogą statki kosmiczne w towarzystwie smoków.